Mindset là gì? Tư duy phát triển là cần thiết trong thế kỷ 21

1. Mindset là gì? Tại sao cần hiểu về tư duy?

Mindset là tập hợp niềm tin ảnh hưởng đến cách bạn suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Nghiên cứu của Giáo sư Carol Dweck ( Đại học Stanford) đã đưa ra bằng chứng không thể phủ nhận rằng chìa khóa của sự  thành công không nằm ở khả năng mà nằm ở niềm tin của mọi người về khả năng của họ. Niềm tin này ảnh hưởng đến hành vi, hiệu suất công việc và việc họ có đạt được thành tích tốt nhất không. Có thể chia tư duy thành hai loại:

 

• Tư duy cố định ( Fixed Mindset): là tin rằng năng lực, phẩm chất và đặc điểm của một người là cố định và không phát triển theo thời gian. Họ cho rằng thành công là kết quả của tài năng đơn thuần và không cần nỗ lực. Do đó, họ có xu hướng tránh những hoàn cảnh có khả năng gây thất bại, bảo thủ và không thích thay đổi.
• Tư duy phát triển ( Growth Mindset): Những người có tư duy phát triển tin rằng họ có thể học hỏi và cải thiện khả năng cơ bản của mình thông qua nỗ lực và rút kinh nghiệm từ những thất bại. Họ phấn đấu để hoàn thiện bản thân, tự nhận thức về những thiếu sót của bản thân và nhìn nhận thách thức mới hay thất bại một cách tích cực.

Khi tin tưởng rằng khả năng có thể phát triển được và có thái độ “có thể làm được” sẽ giúp giải quyết vấn đề tốt hơn. Niềm tin khác nhau dẫn đến hành vi khác nhau và dẫn đến kết quả khác nhau.

2. Tư duy cố định và sự tác động đến cuộc sống

• Tiến sĩ Carol Dweck ( Mindsets, 2007) đã chỉ ra rằng: tư duy cố định giúp bạn tránh được thất bại trong ngắn hạn nhưng trong dài hạn lại cản trở khả năng học hỏi và sự phát triển các kỹ năng mới của bạn. 
• Người có tư duy cố định thì tập trung nhiều hơn vào kết quả. Họ muốn chứng minh rằng họ có khả năng để làm điều gì đó, nhưng nếu họ thấy mình không có khả năng thì  họ sẽ không làm để tránh bị thất bại.  Với họ, kết quả là điều duy nhất quan trọng mà không phải là quá trình.
• Tư duy cố định khiến người ta coi trí thông minh ở dạng tĩnh, không thay đổi do các yếu tố bên ngoài nên họ dễ dàng bỏ cuộc vì thiếu động lực. Họ tin rằng chất lượng công việc là do khả năng bẩm sinh nên thường ít nỗ lực cho công việc mang tính thử thách.
• Các nhà quản lý và lãnh đạo có tư duy cố định tin rằng thành công của cá nhân họ là kết quả của tài năng bẩm sinh. Họ đánh giá nhân viên có hiệu suất thấp là do năng lực kém và tìm kiếm những nhân viên khác tốt hơn để thay thế, ít đưa ra những chương trình đào tạo để nâng cao năng lực cho nhân viên.

3. Tư duy phát triển và sự tác động đến cuộc sống

• Người có tư duy phát triển sẽ có thái độ tích cực khi đối mặt với các thách thức. Thay vì bị ngăn cản bởi một sai lầm hay thất bại, họ sẽ học hỏi, rút kinh nghiệm và tiếp tục tiến lên.
• Tư duy phát triển thể hiện ở việc bạn tin rằng khả năng có thể được phát triển và được nâng cao thông qua học tập, rèn luyện hay các nỗ lực của bản thân.
• Các nhà quản trị có tư duy phát triển sẽ hỗ trợ nhân viên của họ và có những chương trình đào tạo, huấn luyện để nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức. Họ tin tưởng vào nhân viên có thể làm tốt hơn nếu được hướng dẫn và trao cơ hội.

 

4. Một số lời khuyên để phát triển tư duy

1. Khi gặp khó khăn, hãy tập trung vào lý do: tại sao bạn bắt đầu 
2. Học hỏi từ những sai lầm thay vì tập trung vào thất bại.
3. Hướng đến sự tiến bộ chứ không phải sự hoàn hảo
4. Thừa nhận những sai lầm
5. Khám phá và phát huy thế mạnh của bản thân

Suy cho cùng, Mindset không chỉ là quan điểm cá nhân mà còn là nền tảng quyết định sự tiến bộ và thành công của chúng ta. Trong thế kỷ 21, việc nuôi dưỡng và phát triển tư duy đúng đắn không chỉ là một lựa chọn, mà còn là một yêu cầu cần thiết để tồn tại và phát triển.