Sale là gì? Cơ hội và thách thức trong lĩnh vực bán hàng

1. Sales là gì?

Sale là công việc bán hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng để thu về doanh thu. Trong doanh nghiệp, sale là bộ phận quan trọng giúp thúc đẩy doanh thu, chịu trách nhiệm tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, tư vấn, thuyết phục và giải đáp cho khách hàng những sản phẩm, dịch vụ phù hợp với nhu cầu của họ.

2. Công việc của vị trí Sales là gì?

Công việc của vị trí sales là gì phụ thuộc vào loại sản phẩm, dịch vụ mà họ bán, đối tượng khách hàng mà họ tiếp cận cũng như quy mô doanh nghiệp họ đang làm. Tuy nhiên, có một số công việc chung mà hầu hết các nhân viên sales phải thực hiện, bao gồm:

• Trang bị các kiến thức về sản phẩm, công ty như: mã sản phẩm, màu sắc, kiểu dáng, giá bán, … các thông tin về công ty như phương thức liên hệ, tầm nhìn, sứ mệnh, … 
• Tìm kiếm và liên hệ với khách hàng tiềm năng thông qua các kênh như điện thoại, email, mạng xã hội, hội chợ triển lãm, …
• Giới thiệu và tư vấn sản phẩm hoặc dịch vụ cho khách hàng, giải đáp các thắc mắc và phản hồi của khách hàng.
• Thương lượng và đàm phán giá cả, điều khoản và điều kiện bán hàng với khách hàng.
• Ký kết hợp đồng và xử lý các thủ tục liên quan đến bán hàng như xuất hóa đơn, giao hàng, thanh toán, …
• Theo dõi và chăm sóc khách hàng sau bán hàng, giải quyết các khiếu nại và yêu cầu của khách hàng.
• Báo cáo kết quả bán hàng và phản hồi của khách hàng cho cấp trên hoặc bộ phận liên quan.
• Cập nhật thông tin về sản phẩm hoặc dịch vụ, thị trường và đối thủ cạnh tranh.
• Đề xuất các chiến lược và kế hoạch bán hàng nhằm tăng doanh số và lợi nhuận cho doanh nghiệp.

3. Các vị trí trong lĩnh vực Sales

Lĩnh vực sales có nhiều vị trí khác nhau, mỗi vị trí có những nhiệm vụ và trách nhiệm riêng. Dưới đây là một số vị trí phổ biến trong lĩnh vực sales:

3.1 Sales Admin

Sales Admin còn gọi là Thư ký kinh doanh, là người hỗ trợ các hoạt động liên quan đến thủ tục, hồ sơ và quản lý thông tin khách hàng cho bộ phận sales. Các công việc cụ thể như:

• Lập và quản lý hồ sơ khách hàng, hợp đồng, đơn hàng, hóa đơn, …
• Theo dõi và cập nhật tình trạng giao hàng, thanh toán, kho hàng, …
• Hỗ trợ các nhân viên sales trong việc liên lạc với khách hàng, tư vấn sản phẩm hoặc dịch vụ, …
• Thực hiện các công việc hành chính khác liên quan đến bán hàng.

Sales Admin đóng vai trò như “hậu phương” của bộ phận sales, là người làm việc trực tiếp tại văn phòng và không cần phải đi tìm kiếm khách hàng hay chạy doanh số.

3.2 Sales Executive

Sales Executive còn gọi là Chuyên viên kinh doanh là những nhân sự đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực sales. Sales Executive vừa đóng vai trò là một nhân viên bán hàng vừa đóng vai trò là một quản lý hướng dẫn cho những nhân viên mới chưa có kinh nghiệm. Các công việc cụ thể Sales Executive thường làm như:

• Phân tích thị trường và đưa giá đánh giá về nhu cầu của khách hàng.
• Lên kế hoạch kinh doanh cho bộ phận sales. 
• Lập kế hoạch cá nhân để đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu công việc được giao. 
• Trực tiếp đàm phán, thuyết phục và ký kết hợp đồng với những khách hàng lớn. 
• Hỗ trợ tuyển dụng và đào tạo cho nhân viên bán hàng mới. 
• Tổng hợp các số liệu liên quan đến kết quả bán hàng, phản hồi khách hàng, hoạt động của đối thủ cạnh tranh … và đưa ra các đề xuất cho lãnh đạo cấp trên.

3.3 Sales Engineer

Sales Engineer còn gọi là Kỹ sư bán hàng (hay kỹ sư hỗ trợ kinh doanh, kỹ sư tư vấn kỹ thuật) là những người gắn kết hoạt động kinh doanh với chuyên môn kỹ thuật. Kỹ sư bán hàng vừa là những người có kiến thức, chuyên môn về các sản phẩm kỹ thuật vừa có các kỹ năng bán hàng cần thiết ở một nhân viên sales. 

Các doanh nghiệp thiên về các lĩnh vực như điện tử, cơ khí, tự động hóa … không thể thiếu các vị trí sales Engineer. Vị trí này thường làm các công việc như: 

• Nghiên cứu và hiểu rõ về sản phẩm, dịch vụ kỹ thuật doanh nghiệp đang bán cũng như nhu cầu và mong muốn của khách hàng.
• Giới thiệu và giải thích các tính năng, ưu điểm, lợi ích của sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng.
• Tư vấn và hỗ trợ khách hàng trong việc lựa chọn sản phẩm, dịch vụ phù hợp với yêu cầu và ngân sách của họ.
• Tham gia vào việc thiết kế, thử nghiệm và triển khai sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng.
• Giải quyết các vấn đề kỹ thuật liên quan đến sản phẩm, dịch vụ mà khách hàng sử dụng.
• Thu thập các thông tin phản hồi của khách hàng và cung cấp cho đội ngũ kỹ sư để cải tiến sản phẩm. 

3.4 Sales Assistant

Sales Assistant còn gọi là trợ lý kinh doanh, là người hỗ trợ các hoạt động cho bộ phận sales. Sales Assistant sẽ hỗ trợ cho mọi vị trí trong bộ phận sales, từ trưởng phòng, các chuyên viên kinh doanh, các kỹ sư bán hàng đến các nhân viên sales mới. Ở mỗi thời điểm mà trợ lý kinh doanh sẽ được phân công hỗ trợ cho những vị trí nhất định. Công việc khi hỗ trợ cho từng vị trí cũng sẽ có sự khác nhau nhưng về cơ bản Sales Assistant sẽ làm những công việc sau: 

• Tìm hiểu, liên hệ và nắm bắt nhu cầu của khách hàng
• Tư vấn sản phẩm, dịch vụ theo nhu cầu của khách hàng
• Tiếp nhận phản hồi từ khách hàng và lên phương án xử lý. 
• Tổng hợp các thông tin bán hàng, hóa đơn, … và làm việc với bộ phận kế toán. 
• Cung cấp thông tin sản phẩm, báo giá, cung cấp hàng dùng thử … cho khách hàng.
• Sắp xếp cho việc và kế hoạch triển khai cho lịch cá nhân và lịch của bộ phận mình đảm nhận hỗ trợ. 

3.5 Sales Consultant

Sales Consultant còn gọi là tư vấn bán hàng, là người chịu trách nhiệm bán hàng cho doanh nghiệp. Sales Consultant thường là những người bán hàng B2B - bán hàng của doanh nghiệp mình cho một doanh nghiệp khác. Vị trí này yêu cầu chuyên môn sales, sự thấu hiểu về sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp và khách hàng ở mức cao. Sales Consultant thường làm những công việc sau:

• Tìm hiểu và nắm rõ các thông tin về sản phẩm, dịch vụ, chính sách bán hàng, các chương trình ưu đãi … của doanh nghiệp mình. 
• Tìm hiểu các thông tin liên quan đến khách hàng doanh nghiệp bao gồm: cách thức liên hệ, nhu cầu mua hàng, mục đích mua hàng … 
• Tư vấn và ký kết hợp đồng với khách hàng doanh nghiệp.
• Kiểm soát chặt chẽ quá trình từ giai đoạn ký kết hợp đồng, giao hàng, nhận hàng, thanh toán đến sửa chữa, bảo hành  … với khách hàng.
• Đào tạo cho khách hàng về sử dụng sản phẩm (đặc biệt là các sản phẩm kỹ thuật điện tử, công nghệ).
• Theo sát nhu cầu của khách hàng và liên hệ tư vấn khi nhận thấy khách hàng có nhu cầu mua sắm mới. 

3.6 Sales Marketing

Sales Marketing còn gọi là tiếp thị bán hàng, là người chịu trách nhiệm tiếp thị, quảng bá sản phẩm và thúc đẩy khả năng tiêu thụ sản phẩm của phòng sales hiệu quả hơn. Sales Marketing đảm nhận đồng thời cả hai nhiệm vụ sales - bán hàng và marketing - nghiên cứu thị trường và quảng bá sản phẩm. Vị trí này thường đảm nhận những công việc cụ thể như sau: 

• Nghiên cứu và phân tích thị trường, đối thủ cạnh tranh, xu hướng và nhu cầu của người tiêu dùng.
• Lập kế hoạch và thực hiện các chiến dịch marketing nhằm thu hút và giữ chân khách hàng, tăng nhận thức và ưa thích về sản phẩm, dịch vụ.
• Sàng lọc các nhóm khách hàng tiềm năng và xây dựng kế hoạch tiếp cận, thuyết phục và bán hàng. 
• Đo lường và đánh giá hiệu quả của các chiến dịch marketing và bán hàng. 

3.7 Sales Manager

Sales Manager còn gọi là trưởng phòng kinh doanh, là người quản lý các hoạt động của phòng sales và chịu trách nhiệm về doanh số, nhân sự, thị phần, kế hoạch kinh doanh … của phòng sales với ban lãnh đạo của doanh nghiệp. Sales Manager thường đảm nhận các công việc sau: 

• Lập mục tiêu và chiến lược bán hàng cho doanh nghiệp.
• Phân bổ nguồn lực và ngân sách cho các hoạt động bán hàng.
• Tuyển dụng, đào tạo, hướng dẫn và đánh giá hiệu suất của các nhân viên sales.
• Giám sát và kiểm soát quá trình bán hàng của các nhân viên sales.
• Giải quyết các vấn đề khó khăn hoặc xung đột trong quá trình bán hàng.
• Báo cáo kết quả bán hàng và đề xuất các biện pháp cải thiện cho ban lãnh đạo hoặc bộ phận liên quan.

4. Những kỹ năng cần thiết của một nhân viên Sale

Để làm tốt công việc sale, một nhân viên sale cần có những kỹ năng sau:

• Kỹ năng giao tiếp: Một nhân viên sale cần có kỹ năng giao tiếp để hiểu rõ nhu cầu, mong muốn của khách hàng, từ đó truyền đạt thông tin về sản phẩm, dịch vụ một cách rõ ràng và thuyết phục được khách hàng.
• Kỹ năng thuyết trình: Một nhân viên sale cần có kỹ năng thuyết trình để giới thiệu và bán được sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng, đặc biệt là khi sản phẩm hoặc dịch vụ có tính chất phức tạp hoặc còn mới mẻ đối với khách hàng.
• Kỹ năng đàm phán và thuyết phục: Một nhân viên sale cần có kỹ năng đàm phán và thuyết phục để có thể ký kết được hợp đồng với khách hàng và đem lại doanh thu cho doanh nghiệp. 
• Kỹ năng tổ chức: Một nhân viên sale cần có kỹ năng tổ chức để lập kế hoạch, thực hiện công việc bán hàng một cách có hệ thống, theo dõi, cập nhật tình trạng của khách hàng, và báo cáo hoạt động kinh doanh cho cấp trên.
• Kỹ năng chuyên môn: Một nhân viên sale cần có kỹ năng chuyên môn về sản phẩm, dịch vụ, hoạt động sales … để tư vấn cho khách hàng, hỗ trợ và hướng dẫn khách hàng sử dụng sản phẩm, dịch vụ một cách tốt nhất.

Ngoài ra, nhân viên sale cũng cần thêm một số kỹ năng khác như:

• Kỹ năng tin học văn phòng.
• Kỹ năng làm việc nhóm.
• Kỹ năng giao tiếp bằng tiếng Anh (rất cần thiết khi làm ở các doanh nghiệp nước ngoài hay bán hàng cho các khách hàng là người nước ngoài).

5. Lộ trình thăng tiến của Sales 

Lộ trình thăng tiến của sales như thế nào là một câu hỏi được nhiều người đang và chuẩn bị làm sale quan tâm. Lộ trình thăng tiến thường phụ thuộc vào các yếu tố như kinh nghiệm, kỹ năng, thành tích…Nhìn chung, một người khi bắt đầu làm sale sẽ có lộ trình thăng tiến như sau: 

• Bắt đầu làm việc với vị trí sales assistant hoặc sales admin để làm quen và học hỏi các kiến thức, kỹ năng cần thiết cho công việc bán hàng. 
• Thăng tiến lên vị trí sales executive hoặc sales engineer.
• Thăng tiến lên vị trí sales consultant hoặc sales marketing.
• Thăng tiến lên vị trí sales manager.

Qua bài viết, Vinalink đã giải đáp câu hỏi “sale là gì” đồng thời chia sẻ những cơ hội và thách thức trong lĩnh vực bán hàng. Bạn cũng đã nắm được tổng quan về các vị trí công việc trong lĩnh vực sale, những kỹ năng cần thiết của một nhân viên sale và lộ trình thăng tiến. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!